Diabeti : Llojet, Simptomat, Trajtimi dhe Kujdesi në Shqipëri

Diabeti është një nga sëmundjet më të zakonshme kronike në botë, dhe një problem në rritje edhe në Shqipëri. Ai prek mënyrën se si trupi përpunon glukozën (sheqerin në gjak), e cila është burimi kryesor i energjisë për trupin tonë. Me një numër në rritje të të diagnostikuarve çdo vit, është e rëndësishme që publiku të jetë i informuar për format, simptomat, trajtimin dhe mënyrat për të menaxhuar këtë sëmundje në mënyrë të suksesshme.

Çfarë është Diabeti?

Diabeti mellitus, i njohur gjerësisht dhe si thjesht diabeti, është një sëmundje kronike që karakterizohet nga niveli i lartë i sheqerit në gjak. Ai zhvillohet kur pankreasi nuk prodhon mjaftueshëm insulinë ose kur trupi nuk i përgjigjet siç duhet insulinës. Insulina është hormoni që lejon glukozën të hyjë në qelizat e trupit për të prodhuar energji.

Glukoza është karburanti kryesor për trupin tonë. Pas ngrënies, karbohidratet konvertohen në glukozë, e cila kalon në qarkullimin e gjakut. Në këtë pikë, pankreasi duhet të prodhojë insulinë për të ndihmuar glukozën të hyjë në qeliza. Në rastet kur ky proces nuk funksionon si duhet, niveli i glukozës në gjak qëndron i lartë dhe për këtë arsye diagnostikohet diabeti.

Llojet Kryesore të Diabetit

Diabeti i Tipit 1

Një sëmundje autoimune ku sistemi imunitar sulmon qelizat që prodhojnë insulinë. Zakonisht shfaqet në fëmijëri ose adoleshencë, por mund të ndodhë edhe më vonë. Pacientët kanë nevojë për injeksione të përditshme të insulinës dhe kontroll të vazhdueshëm të niveleve të glukozës. Ky lloj diabeti nuk është i lidhur me stilin e jetesës dhe nuk është i parandalueshëm.

Diabeti i Tipit 2

Forma më e zakonshme, që ndodh kur trupi bëhet rezistent ndaj insulinës ose nuk prodhon mjaftueshëm insulinë. Shpesh lidhet me mbipeshën, dietën e pashëndetshme, mungesën e aktivitetit fizik, moshën mbi 40 vjeç, si dhe faktorët gjenetikë.

Ky lloj zhvillohet ngadalë dhe shpesh për vite me radhë pa simptoma të dukshme, duke e bërë edhe më të rrezikshëm nëse nuk diagnostikohet me kohë. Lajmi i mirë është se diabeti i tipit 2 shpesh mund të parandalohet ose të menaxhohet në mënyrë shumë efektive me ndryshime të stilit të jetesës.

Diabeti Gestacional

Ky formë e diabetit ndodh vetëm gjatë shtatzënisë dhe zakonisht largohet pas lindjes. Megjithatë, gratë që kanë kaluar një shtatzëni me diabet gestacional kanë rrezik më të lartë për të zhvilluar diabet të tipit 2 në të ardhmen. Kontrolli i rregullt i sheqerit në gjak gjatë shtatzënisë është shumë i rëndësishëm për shëndetin e nënës dhe të foshnjës.

Paradiabeti (Hiperglicemia jo-diabetike)

Nivelet e sheqerit në gjak janë më të larta se normalja, por jo aq sa për t’u quajtur diabet. Kjo është një fazë paralajmëruese që nuk duhet neglizhuar. Me ndërhyrje të hershme, si ushqyerje e shëndetshme, humbje peshe dhe aktivitet fizik, paradiabeti mund të kthehet në gjendje normale dhe të shmanget diabeti i tipit 2.

Simptomat e Diabetit

Simptomat varen nga lloji i diabetit dhe nga faza e sëmundjes.

Disa nga simptomat më të zakonshme përfshijnë:

• Etje e shtuar dhe gojë e thatë
• Urinim i shpeshtë, sidomos gjatë natës
• Humbje peshe e pashpjeguar
• Lodhje kronike dhe ndjenjë dobësie
• Pamje e paqartë
• Kruarje rreth organeve gjenitale ose infeksione të shpeshta
• Plagë që shërohen ngadalë
• Mpirje ose ndjesi shpimi në duar dhe këmbë

Te fëmijët, sidomos me diabet tip 1, simptomat mund të zhvillohen shumë shpejt dhe mund të përfshijnë të vjella, frymëmarrje me erë frutash dhe konfuzion.

Diagnostikimi i Diabetit

Diagnostikimi i hershëm është thelbësor për të parandaluar komplikacionet serioze. Diabeti diagnostikohet përmes analizave të gjakut:

• Testi i glukozës në gjak
• Testi A1C (mat mesataren e niveleve të sheqerit në 2-3 muajt e fundit)
• Testi oral i tolerancës ndaj glukozës

Në Shqipëri, këto analiza janë të disponueshme në shumë qendra shëndetësore, si dhe në Starmed Hospital, dhe është e rëndësishme të bëhen kontrolle të rregullta, sidomos nëse keni faktorë rreziku.

Faktorët e Rrezikut për Diabetin e Tipit 2

• Mbipesha dhe obeziteti
• Aktiviteti i ulët fizik
• Dieta e pashëndetshme
• Tensioni i lartë dhe kolesteroli i lartë
• Historia familjare me diabet
• Mosha mbi 40 vjeç
• Diabeti gestacional i mëparshëm
• Raca dhe përkatësia etnike (grupet me rrezik më të lartë)

Komplikimet e Diabetit

Pa trajtim dhe kontroll të mirë, diabeti mund të çojë në probleme serioze:

• Sëmundjet kardiovaskulare: sulm në zemër, goditje në tru
• Neuropatia diabetike: dëmtime të nervave
• Nefropatia diabetike: dëmtime të veshkave, deri në dështim renal
• Retinopatia diabetike: dëmtime të syve që mund të çojnë në verbëri
• Ulcera në këmbë dhe amputime
• Probleme me sistemin imunitar dhe infeksione të shpeshta
• Çrregullime seksuale dhe depresion

Trajtimi dhe Menaxhimi i Diabetit

Menaxhimi Mjekësor

• Diabeti i Tipit 1: Kërkon injeksione të përditshme të insulinës ose pompë insulinike, si dhe matje të rregullta të glukozës në gjak
• Diabeti i Tipit 2: Fillon me ndryshime në stilin e jetesës, pastaj me barna orale dhe në disa raste insulinë
• Diabeti Gestacional: Monitorim i rreptë dhe ndonjëherë mjekim i përkohshëm

Stili i Jetës

• Dietë e pasur me fibra dhe me pak sheqer
• Aktivitet fizik i rregullt (të paktën 30 minuta në ditë)
• Lënia e duhanit dhe kontrolli i stresit
• Kufizimi i konsumit të alkoolit

Mundësia për “Remision” – rikthim

Studimet e fundit tregojnë se me një dietë të kontrolluar dhe humbje peshe të qëndrueshme, diabeti i tipit 2 mund të futet në remision, çka do të thotë se sheqeri në gjak është brenda niveleve normale pa përdorur ilaçe. Kjo është arritje që kërkon përkushtim dhe mbështetje mjekësore.

Kontrolli i Komplikimeve

Kontrolli i Syve

Të gjithë personat me diabet mbi moshën 12 vjeç duhet të bëjnë një kontroll të syve çdo vit për të zbuluar shenja të hershme të retinopatisë diabetike.

Kujdesi për Këmbët

Kontrollet e përvitshme për këmbët janë të domosdoshme për të shmangur ulcerat, infeksionet dhe amputimet. Kujdesi personal ditor është po aq i rëndësishëm.

Edukimi dhe Mbështetja

Të jetosh me diabet kërkon vetëdije dhe edukim të vazhdueshëm. Këshillimi me mjekë, nutricionistë dhe psikologë është pjesë e rëndësishme e menaxhimit. Shoqatat dhe grupet e mbështetjes janë gjithashtu të dobishme për ndarjen e përvojave dhe motivimin e të dyja palëve.

Shërbimet Më të Mira për Diabetin në Shqipëri – Vetëm në Spitalin Starmed

Nëse kërkoni trajtimin më të detajuar të diabetit në Shqipëri, Starmed Hospital në Tiranë ofron shërbimet më cilësore për diagnozë, menaxhim dhe ndjekje të sëmundjes. Nën kujdesin profesional të Dr. Violeta Hoxha, shefe e departamentit të endokrinologjisë, pacientët përfitojnë nga një përkujdesje e personalizuar dhe e orientuar drejt rezultateve të qëndrueshme.

Në Spitalin Starmed, pacientët kanë akses në:

• Teknologjitë më moderne për matjen dhe ndjekjen e glukozës
• Planifikim dietik dhe këshillim nutricional
• Trajtim me insulinë dhe pompa insulinike
• Teste laboratorike
• Kontroll të syve dhe këmbëve për komplikime të hershme
• Shërbime të plota për diabetin dhe sëmundjet metabolike

Me teknologji bashkëkohore, staf mjekësor të përkushtuar dhe ambiente moderne, Starmed është zgjedhja më e mirë për kujdesin shëndetësor që meritoni.

Këshilla Praktike për Parandalimin e Diabetit të Tipit 2

• Hani më shumë fruta, perime dhe drithëra integrale
• Shmangni ushqimet e përpunuara dhe me sheqer të lartë
• Pini ujë në vend të pijeve të gazuara dhe lëngjeve me sheqer
• Bëni aktivitet fizik rregullisht – shëtitje, biçikletë, not
• Monitoroni peshën dhe bëni kontrolle periodike
• Flini mirë dhe menaxhoni stresin

Diabeti është një gjendje serioze por e menaxhueshme. Duke kuptuar llojet e tij, simptomat, dhe opsionet e trajtimit, ju mund të merrni kontrollin e duhur për shëndetin tuaj. Me mbështetjen e mjekëve të specializuar dhe përkushtimin tuaj personal, është plotësisht e mundur të jetoni një jetë të gjatë, aktive dhe të shëndetshme.

Për ndihmën më profesionale dhe të personalizuar, zgjidhni Starmed Hospital dhe Dr. Violeta Hoxha – kujdesi që ju nevojitet, ekspertiza që meritoni.