Kanceri i Prostatës – Simptomat, Diagnostikimi dhe Trajtimi

Kanceri i prostatës është një ndër sëmundjet më të shpeshta tek meshkujt në mbarë botën dhe përbën një shqetësim të rëndësishëm shëndetësor edhe në Shqipëri. Prostata, një gjendër e vogël por me funksion thelbësor biologjik, ndodhet poshtë fshikëzës urinare dhe prodhon një pjesë të rëndësishme të lëngut seminal. Në shumë raste, kanceri i prostatës zhvillohet ngadalë dhe mbetet i lokalizuar për një kohë të gjatë, duke mos shkaktuar simptoma në fazat e hershme. Por pikërisht heshtja e tij e bën të rrezikshëm, sepse zbulimi i hershëm është çelësi që rrit shanset e shërimit deri në mbi 98%.

Në Starmed Hospital, kanceri i prostatës trajtohet me një qasje multidisiplinare dhe me teknologji të avancuar diagnostikuese që përfshijnë analizat PSA, ekografinë e gjendrës prostatike, imazherinë moderne dhe biopsinë e prostatës me precizion të lartë. Qëllimi ynë është diagnostikimi i hershëm, trajtimi i personalizuar dhe mbështetja e pacientit gjatë gjithë procesit shërues.

Kanceri i prostatës | Çfarë është prostata dhe si funksionon

Prostata është një organ i sistemit riprodhues mashkullor, me madhësi të përafërt të një arre, i pozicionuar rreth uretrës, tubit përmes të cilit del urina nga trupi. Ajo prodhon lëngje që ndihmojnë spermën të lëvizë dhe të jetë e mbrojtuar, një funksion i rëndësishëm për fertilitetin mashkullor. Me kalimin e moshës, prostata ka tendencë të rritet, një proces që shumë meshkuj e përjetojnë, i njohur si hiperplazi beninje e prostatës (BPH). Ky zgjerim është normal dhe jo kancerogjen, por shpesh krijon shqetësime urinare dhe ngatërrohet me simptomat e kancerit.

Kanceri i prostatës shpesh fillon si një ndryshim i vogël në qelizat e gjendrës, të cilat fillojnë të shumëfishohen në mënyrë të pakontrolluar. Në fazat e hershme, ky proces është i heshtur, ndaj shumë meshkuj nuk e kuptojnë se diçka nuk shkon derisa tumori të fillojë të ndikojë urinimin ose të përhapet në zona të tjera të trupit.

Shenjat e Kancerit të Prostatës

• Vështirësi në fillimin e urinimit
• Rrymë e dobët ose ndërprerje gjatë urinimit
• Urinim i shpeshtë, sidomos gjatë natës
• Dhimbje ose djegie gjatë urinimit
• Gjak në urinë ose spermë
• Dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës, legen ose kocka
• Ndjesi se fshikëza nuk zbrazet plotësisht

Pikërisht këto simptoma shpesh shpërfillen nga burrat, të cilët i lidhin me stresin, moshën apo infeksione kalimtare. Por çdo ndryshim i tillë duhet vlerësuar me kujdes. Shpesh simptomat shfaqen vetëm kur tumori ka përparuar dhe fillon të ndikojë në funksionimin normal të prostatës ose kur është përhapur në kocka. Prandaj, kontrollet rutinë janë elementi më i rëndësishëm i parandalimit.

Kanceri i prostatës | Cilat janë faktorët e rrezikut për kancerin e prostatës?

Rreziku për zhvillimin e kancerit të prostatës rritet ndjeshëm me moshën. Meshkujt mbi 50 vjeç janë në rrezik më të lartë, ndërsa ata mbi 65 vjeç përbëjnë shumicën e rasteve. Edhe faktorët gjenetikë kanë një peshë të madhe: nëse babai ose vëllai ka pasur kancer të prostatës, rreziku mund të dyfishohet. Dieta e pasur me yndyra shtazore, mungesa e frutave dhe perimeve, mungesa e aktivitetit fizik, pesha e tepërt dhe nivelet e ulëta të vitaminës D përmenden gjithnjë e më shpesh si kontribues. Në dekadat e fundit, mjekët kanë vërejtur se edhe ekspozimi ndaj disa kimikateve industriale apo ndotjes së mjedisit mund të luajë rol.

Ndërkohë, tek meshkujt me prejardhje afrikane incidenca është më e lartë, ndërsa meshkujt aziatikë historikisht kanë pasur nivele më të ulëta, edhe pse kjo ndryshon me adoptimin e dietave më perëndimore. Kjo tregon qartë se ndërveprimi mes faktorëve gjenetikë dhe stilit të jetës është shumë i rëndësishëm.

Analiza PSA dhe vlerat normale të prostatës – pse janë të rëndësishme?

Një nga mjetet më të vlefshme për diagnostikimin e hershëm është PSA (Prostate Specific Antigen), një proteinë e prodhuar nga prostata. Kur prostata është e inflamuar, e zmadhuar ose ka tumor, nivelet e PSA rriten. Prandaj analiza PSA përdoret si indikator i parë i një problemi të mundshëm.

Vlerat normale të PSA ndryshojnë sipas moshës, sepse prostata rritet gradualisht me kalimin e viteve. Tek burrat 40–49 vjeç zakonisht konsiderohet normale një PSA më pak se 2.5 ng/mL, ndërsa tek ata mbi 70 vjeç një nivel deri në 6.5 ng/mL mund të jetë ende brenda normales. Megjithatë, një rritje e shpejtë e PSA, edhe nëse është brenda kufijve, konsiderohet alarm dhe duhet vlerësuar nga urologu.

Në Starmed Hospital analiza PSA kombinohet me ekografi të prostatës dhe ekzaminim klinik për të krijuar një panoramë të plotë të shëndetit të gjendrës.

Si diagnostikohet kanceri i prostatës në Starmed Hospital?

Procesi diagnostik fillon me një konsultë të detajuar urologjike ku mjeku analizon simptomat, historinë familjare dhe shëndetin e përgjithshëm. Më pas, kryhet analiza PSA për të përcaktuar nivelin e antigjenit në gjak. Nëse gjejnë devijime ose prostata paraqet anomali, mjekët kryejnë ekografi transrektale që jep detaje mbi madhësinë e prostatës dhe strukturën e saj.

Hapi përfundimtar i diagnostikimit është biopsia e prostatës, e cila është mënyra e vetme për të konfirmuar nëse qelizat janë kancerogjene. Biopsia te Starmed Hospital kryhet me teknologji të avancuar, duke siguruar saktësi të lartë dhe minimizuar shqetësimin e pacientit. Mostrat merren nën udhëheqjen e imazherisë dhe analizohen nga patologë të specializuar.

Kanceri i prostatës | Llojet e kancerit të prostatës dhe agresiviteti i tij

Pothuajse të gjitha rastet e kancerit të prostatës janë adenokarcinoma, një lloj tumori që zhvillohet në qelizat glandulare të prostatës. Megjithatë, sjellja e tumorit ndryshon ndjeshëm nga personi në person. Disa tumore rriten aq ngadalë sa nuk kërkojnë trajtim të menjëhershëm, ndërsa të tjerë janë agresivë dhe kanë tendencë të përhapen.

Agresiviteti përcaktohet nga Gleason Score, një sistem vlerësimi që i jep notën tumorit në bazë të mënyrës si duken qelizat nën mikroskop. Një Gleason i ulët sugjeron një tumor më pak agresiv, ndërsa një notë më e lartë tregon se tumori është më invaziv dhe kërkon trajtim të shpejtë.

Shenjat e kancerit të avancuar të prostatës

Kur kanceri nuk diagnostikohet herët, ai mund të përhapet në zona të tjera të trupit, veçanërisht në kocka, duke shkaktuar dhimbje të forta në legen, shpinë ose këmbë. Pacientët shpesh raportojnë lodhje të skajshme, humbje peshe pa arsye dhe ulje të oreksit. Në faza të avancuara, tumori mund të bllokojë uretrën, duke shkaktuar vështirësi të rënda urinare që ndikojnë drejtpërdrejt cilësinë e jetës.

Sa është jetëgjatësia te kanceri i prostatës?

Jetëgjatësia varet shumë nga faza e diagnostikimit. Kur zbulohet herët, shkalla e mbijetesës për 5 vjet arrin deri në 100%. Në faza të ndërmjetme shkalla mbetet e lartë, ndërsa në faza të avancuara varet nga përgjigja ndaj terapive me rrezatim, hormonale ose kimioterapi. Falë teknikave moderne, edhe pacientët me kancer të përhapur mund të jetojnë më gjatë dhe me cilësi të përmirësuar të jetës.

Trajtimet kryesore të kancerit të prostatës

• Kirurgjia – Heqja e prostatës (Prostatektomia)
• Terapia hormonale
• Radioterapia
• Kimioterapia ose terapia targetuese

Secili nga trajtimet ka rolin e vet dhe zgjidhet në bazë të fazës së tumorit, moshës së pacientit, shëndetit të përgjithshëm dhe agresivitetit të qelizave.

Kirurgjia është shpesh zgjidhja më efektive kur tumori është i lokalizuar. Heqja e prostatës eliminoi qelizat tumorale dhe jep rezultate të shkëlqyera në shërimin afatgjatë. Terapia hormonale përdoret për të ulur testosteronin, i cili nxit rritjen e disa tumoreve të prostatës. Radioterapia është një alternativë e fuqishme që përdoret vetëm ose pas kirurgjisë për të shkatërruar qelizat e mbetura. Ndërsa kimioterapia dhe terapitë e synuara përdoren zakonisht në faza të avancuara ose te tumoret agresive.

Kanceri i prostatës | A hiqet prostata gjithmonë?

Jo çdo pacient i diagnostikuar me kancer të prostatës ka nevojë për heqje të gjendrës. Vendimi merret nga urologu dhe onkologu në bazë të llojit të tumorit, moshës, nivelit PSA dhe rezultateve të biopsisë. Disa tumore kërkojnë vetëm monitorim të rregullt, ndërsa raste të tjera kërkojnë ndërhyrje të menjëhershme.

Sa kushton operacioni i prostatës?

Kostoja varet nga metoda kirurgjikale, teknologjia e përdorur, niveli i përparimit të tumorit dhe ditët e qëndrimit në spital. Në Starmed Hospital pacientët marrin një plan të personalizuar të trajtimit dhe një preventiv të detajuar pas konsultës.

Si të parandaloni problemet e prostatës?

Shëndeti i prostatës lidhet ngushtë me stilin e jetesës. Ushqimi i shëndetshëm, aktiviteti fizik, shmangia e duhanit dhe konsumit të tepërt të alkoolit, si dhe ruajtja e peshës normale ndihmojnë në uljen e rrezikut. Por më e rëndësishmja është të kryhet kontrolli urologjik çdo vit pas moshës 45, ose më herët nëse ka histori familjare.

Starmed Hospital – partneri juaj për shëndetin e prostatës

Starmed Hospital është një qendër moderne me specialistë të fushës së urologjisë, imazherisë diagnostike dhe onkologjisë. Ne ofrojmë:

• Diagnozë të saktë dhe të shpejtë
• Biopsi me precizion të lartë
• Trajtime të personalizuara
• Monitorim afatgjatë
• Teknologji bashkëkohore dhe kujdes human

Qëllimi ynë është shërimi, siguria dhe mirëqenia e pacientit.

Përfundim – Diagnostikimi i hershëm shpëton jetë

Kanceri i prostatës është i trajtueshëm, sidomos kur zbulohet në fazat e hershme. Mos i injoroni simptomat dhe mos shtyni kontrollet. Një vizitë e thjeshtë mund të ndryshojë rrjedhën e jetës.