Varicet në Këmbë (Venat Varikoze)

Ndoshta mund të keni vënë re venat e fryra, të përdredhura ose me ngjyrë mavi që shfaqen nën lëkurë në këmbët tuaja apo të të afërmve. Por cfarë janë venat varikoze ose Varicet në Këmbë? Pse ndodhin? Cilat janë simptomat, rreziqet dhe opsionet moderne të trajtimit?

Çfarë janë varicet në këmbë?

Sipas NHS, varicet në këmbë janë vena të fryra, të përdredhura dhe të zgjeruara nën lëkurë, zakonisht në këmbë. Ato ndodhin kur valvulat që ndihmojnë gjakun të rrjedhë drejt zemrës dëmtohen dhe nuk funksionojnë normalisht. Kur valvula dështon, gjaku mund të rrjedhë përtej saj dhe të grumbullohet në venë, duke shkaktuar hipertension lokal dhe deformim të vazhdueshëm të mureve venozë.

Nëse nuk trajtohen, këto vena mund të shkaktojnë simptoma si rëndesë, dhimbje, ndjesi djegie, kruarje apo ngërçe natën. Megjithëse për shumë individë ato nuk krijojnë një rrezik të menjëhershëm për jetën, me kalimin e kohës mund të çojnë në komplikime serioze, përfshirë ulcera venoze, tromboflebitis apo trombozë të venave të thella.

Pse ndodhin varicet në këmbë (venat varikoze)?

Shkaqet kryesore që lidhen me zhvillimin e variceve në këmbë janë një kombinim i faktorëve të mëposhtëm:

• Gjenetika: Nëse anëtarët e familjes kanë pasur varice, rreziku është më i lartë 
• Hormonet, sidomos tek gratë: Ndryshimet gjatë shtatzënisë, menstruacioneve ose menopauzës mund të ndikojnë në relaksimin e mureve venozë dhe funksionin e valvulave 
• Shtatzënia: Volume më i lartë gjaku dhe presion i mitrës në enët e legenit mund të krijojnë përkeqësim të qarkullimit dhe zhvillim të variceve 
• Obeziteti dhe mungesa e aktivitetit fizik: Pesha e tepërt dhe të qëndruarit ulur rrisin presionin venoz dhe përkeqësojnë qarkullimin 
• Qëndrimi i gjatë në këmbë ose ulur: Vepron negativisht mbi mekanizmin pompues të muskujve të viçit që ndihmojnë gjakun të kthehet drejt zemrës.

Simptomat më të zakonshme

Simptomat e variceve në këmbë fillojnë shpesh me një ndjesi të lehtë rëndese, veçanërisht në fund të ditës. Venat mund të jenë të dukshme si liri blu-vjollcë, shpesh të përdredhura ose të fryra. Disa pacientë përjetojnë kruarje, thatësi ose pigmentim të lëkurës pranë venave, ndonëse për shumë të tjerë vetëm pamja estetike është shqetësuese.

Simptomat e zakonshme i përfshijnë: lëvizje ngërçe muskulare natësh, ënjtje të kyçeve, siklet pas aktiviteteve dhe ndryshime në tonin e lëkurës. Të gjitha këto sjellin një ndjesi rëndese dhe lodhjeje të vazhdueshme.

Komplikimet e mundshme nëse nuk trajtohen varicet në këmbë

Edhe pse shumë njerëz nuk i shohin varicet si një problem të madh, komplikime të mundshme që nuk duhen nënvlerësuar përfshijnë:

• Ekzemë venoze (venous eczema): një shtresë e irrituar dhe e thatë e lëkurës që mund të prodhojë kruarje ose infeksion.
• Lipodermatosklerozë dhe pigmentim i përhershëm i lëkurës në pjesën e poshtme të këmbës
• Ulcera venoze, plagë që nuk shërohen lehtë dhe mund të shkaktojnë shqetësime të mëdha dhe infeksione.
• Tromboflebitis sipërfaqësor (inflamacion i venës me mpiksje gjaku) dhe, në raste më të rralla, DVT që mund të çojë në emboli pulmonare

Diagnostikimi i variceve dhe klasifikimi i tyre

Para se të propozohet trajtimi, mjeku mund të rekomandojë:

• Një ekografi doppler (duplex ultrasound) për të identifikuar venat me refluks dhe cilësinë e qarkullimit 
• Vlerësim sipas sistemit CEAP (Clinicial – Etiological – Anatomical – Pathophysiological), që varion nga faza C0 (pa simptoma) e deri në C6 (ulkera aktive)

Tek një klinikë si Starmed Hospital, një konsultë mjekësore fillestare përfshin ekzaminim fizik, doppler dhe sugjerime për trajtimin optimal sipas çdo rasti individual.

Varicet në këmbë: Masat jo-invazive për lehtësim dhe parandalim

Përpara ndërhyrjeve kirurgjikale, mund të përpiqemi të marrim disa masa jo kirurgjikale. Këto përfshijnë:

• Ushtrime të rregullta, si ecje, çojnë në përmirësimin e pompimit venoz nga muskujt 
• Ngritja e këmbëve gjatë pushimit për të lehtësuar rrjedhjen e gjakut.
• Mbajtja e çorapeve kompresive, që ndihmojnë në zvogëlimin e ënjtjes dhe përmirësimin e qarkullimit venoz 
• Në raste specifike, mund të përdoren pajisje pneumatike për kompresion të ndërprerë ose ilaçe anti-inflamatore për simptomat e tromboflebitit sipërfaqësor

Trajtimet mjekësore në Starmed Hospital

Skleroterapia

Në këtë procedurë, injektohet një solucion sklerozant brenda venës që shkakton ngushtim, inflamacion dhe përfundimisht shkrirje të venës. Skleroterapia është veçanërisht efektive për vena më të vogla ose të mesme dhe zakonisht shoqërohet me rezultate të mira estetike dhe lehtësim simptomash. Për venat më të mëdha mund të përdoret varianti foam (foam sclerotherapy) i cili lejon trajtimin efikas në më shumë se një seancë, por me kohë rikuperimi minimale.

Trajtimi me lazer endovenoz (EVLT / ELT)

Një metodë minimalisht invazive që përdor një fiber lazer të futur në venë nën kontrollin e ultratingujve, dhe njëkohësisht aplikon energji për të mbyllur venën. Kjo procedurë zakonisht zgjat një deri dy orë, pa nevojën për anestezi të përgjithshme, dhe pacienti mund të largohet duke ecur. Suksesi i mbylljes së venës arrin deri në 98% në ndjekjet disa vjeçare pas procedurës.

Radiofrekuenca (RFA)

Kjo metodë përdor nxehtësinë e radiofrekuencës për të trajtuar venat e zgjeruara, duke shkaktuar tkurrje dhe shërim të venës nga brenda. RFA është po ashtu jo-invazive dhe e preferuar nga shumë mjekë për rastet me refluks të rëndë në venën e madhe ose të vogël.

Flebektomia

Në rastet kur venat janë shumë të mëdha ose kur ndërhyrjet minimale nuk janë të mjaftueshme, mund të kryhet flebektomi ambulatoriale (heqje e venave sipërfaqësore përmes prerjeve të vogla) ose veprim tradicional kirurgjikal, që përfshin ligaturë dhe stripping të venave safene. Këto procedura kryhen me kujdes të lartë aseptik dhe, në shumicën e rasteve, në kushte spitalore.

Trajtimi i variceve gjatë shtatzënisë

Shtatzënia është një periudhë kur trupi i femrës ka nivel prodhimi hormonal më të lartë (si progesteroni), gjë që relakson muret venore dhe zvogëlon funksionin e valvulave. Ndërkohë, volumi i gjakut dhe presioni nga mitra përkeqëson qarkullimin. Vihet re formimi i variceve jo vetëm në këmbë por edhe në zonën vulvare (vulvar varicosities)

Pavarësisht se shumica e tyre zbresin brenda disa javësh pas lindjes, gjatë shtatzënisë rekomandohet:

• përdorimi i çorapeve kompresive,
• ecje e lehtë dhe ngritje e këmbëve për pushim,
• shmangie e qëndrimit të gjatë në këmbë apo ulur,
• dhe konsultë periodike te gjinekologu dhe te angjiologu nëse ka shqetësime.

Përse duhet të zgjidhni Starmed Hospital

Starmed Hospital është një nga institucionet kryesore në Shqipëri për trajtimin e sëmundjeve venoze. Mjekët tanë specializohen në angiologji dhe kirurgji vaskulare, me përvojë ndërkombëtare.

Ne ofrojmë:

• Diagnostikim me duplex ultratinguj.
• Trajtimet skleroterapeutike, lazer me teknologjinë më të fundit, radiofrekuencë dhe kirurge me përvojë.
• Procedura minimale invazive, me ndjekje të kujdesshme dhe kohë rikuperimi të shkurtër.
• Mbështetje për pacientë nga Tirana, Durrësi, Elbasani dhe kudo në Shqipëri, si dhe konsultime online për jashtë vendit.

Parandalimi i variceve në këmbë

Edhe pse nuk zgjidh çdo rast, ndryshimi i stilit të jetesës mund të bëjë shumë ndryshim:

• Regjimi i ushtrimeve i moderuar (p.sh. ecje të shpejtë) ndihmon muskujt dhe qarkullimin venoz.
• Humbja e peshës te pacientët me mbipeshë ndihmon në relaksimin e presionit në venat e këmbëve.
• Ngritja e këmbëve mbi nivelin e trupit për periudha të shkurtra gjatë ditës lehtëson rrjedhjen e gjakut.
• Veshja e çorapeve kompresive gjatë ditëve të zgjatura në këmbë ose në ulje redukton riskun për zhvillimin e variceve.
• Konsultimi me mjekun në rast se jeni shtatzënë, prisni të shtyni periudha të gjata në këmbë ose keni histori familjare.

Pyetje të Shpeshta (FAQ)

A janë varicet gjithmonë simptomatike?
Jo. Shumë pacientë nuk përjetojnë simptoma të forta, por mund të sjellin komplikime gjithsesi. Diagnostikimi dhe parandalimi janë të rëndësishëm që në fillim.

Si diagnostikohet gjendja?
Përmes ekzaminimit fizik të pacientit dhe duplexit me ultratinguj, që tregon valvulat dhe rrjedhën e gjakut.

Cilat trajtime janë më efektive?
Trajtimet minimale invazive si skleroterapia foam ose EVLT janë shumë efektive për shumicën e pacientëve me refluks venoz dhe zmadhim vene.

Sa zgjat rikuperimi?
Trajtimet minimale mund të kenë rikuperim të shpejtë dhe pacienti mund të ecë menjëherë dhe të kthehet në aktivitetet normale brenda disa ditësh.

A largohen varicet pas lindjes?
Varicet e shfaqura gjatë shtatzënisë shpesh zbuten apo zhduken në muajt e parë pas lindjes, por nëse simptomat vazhdojnë, duhet trajtim nga mjeku.

Konsultohuni Tani

Varicet janë më shumë se një problem estetik, pasi ato mund të ndikojnë ndjeshëm në cilësinë e jetës dhe të shkaktojnë rreziqe serioze nëse nuk trajtohen. Informohu, diagnostiko në kohë dhe zgjidh trajtimin më të përshtatshëm për situatën tuaj.

Nëse ndjeni rëndesë, ënjtje, ngërçe apo venat po bëhen të dukshme, mos prisni deri nesër: Kontaktoni menjëherë Starmed Hospital. Ekipi ynë është këtu për ju, me konsultime profesionale dhe trajtime moderne si skleroterapia, lazer endovenoz dhe radiofrekuenca, të gjitha të përshtatura për të përmirësuar shëndetin dhe pamjen e këmbëve tuaja.