Sëmundjet e mushkërive – Testet e funksionit pulmonar

Kur flasim për sëmundjet e mushkërive, mënyra më e mirë e diagnostikimit të tyre është nëpërmjet testeve të funksionit pulmonar. Testet e funksionit pulmonar (PFT) janë procedura diagnostikuese që matin sa mirë funksionojnë mushkëritë tuaja. Ato japin informacion të detajuar mbi vëllimin, kapacitetin, shpejtësinë e rrjedhës dhe shkëmbimin e gazrave në mushkëri, duke ndihmuar mjekët tanë specialistë të identifikojnë dhe të menaxhojnë çrregullime të ndryshme të frymëmarrjes. Këtoa teste janë të sigurta dhe jo invazive, që do të thotë se nuk përfshijnë vendosjen e instrumenteve brenda trupit.

Llojet e Sëmundjeve të mushkërive që diagnostikohen nga këto teste

• Astma: Astma është një sëmundje kronike që prek rrugët e frymëmarrjes, duke shkaktuar inflamacion dhe ngushtim të tyre. Kjo gjendje mund të sjellë simptoma si gulçim, kollitje dhe ndjenjë të vështirësuar të frymëmarrjes. Faktorët që ndikojnë tek astma përfshijnë alergjitë, infeksionet respiratore, ndotjen e ajrit, dhe faktorët gjenetikë.
• Sëmundja kronike obstruktive pulmonare (COPD): COPD është një term që përfshin disa sëmundje të rrugëve të frymëmarrjes, si bronkiti kronik dhe emfizema, që shkaktojnë ngushtim të tyre dhe pengim të rrjedhës së ajrit. Personat me COPD përjetojnë vështirësi në frymëmarrje, kollë kronike, dhe prodhim të tepërt të mukusit. Kjo sëmundje zakonisht është e lidhur me pirjen e duhanit dhe ekspozimin afatgjatë ndaj irrituesve të ajrit.
• Fibroza pulmonare: Kjo është një gjendje në të cilën mushkëritë krijojnë dhëmbëzim (fibrozë), duke humbur gradualisht elasticitetin dhe aftësinë për t’u zgjeruar. Fibroza pulmonare mund të shkaktojë vështirësi në frymëmarrje si dhe lodhje. Shkaqet e saj përfshijnë faktorë gjenetikë, infeksione të rënda, apo ekspozimi ndaj substancave toksike si azbesti.
• Dobësia e muskujve të frymëmarrjes dhe ngushtimi i trakesë: Dobësia e muskujve të frymëmarrjes, si rezultat i sëmundjeve muskulare apo nervore, mund të sjellë vështirësi në frymëmarrje dhe lodhje. Ngushtimi i trakesë mund të ndodhë për shkak të proceseve inflamatore, dhëmbëzimeve nga trauma apo infeksione, duke krijuar pengesa në rrjedhën e ajrit dhe frymëmarrje të vështirësuar.

Sëmundjet e mushkërive | Llojet e testeve

Ekzistojnë disa lloje të testeve të funksionit pulmonar që ofrohen në klinikën tonë, secili me veçoritë dhe qëllimet e tij specifike:

1. Spirometria: Testi më i zakonshëm që mat se sa ajër mund të thithni dhe të nxirrni, si dhe shpejtësinë me të cilën mund ta bëni këtë. Spirometria përdor një spirometër, i cili është një pajisje me një grykë të lidhur me një makinë të vogël elektronike. Ajo vlerëson kapacitetin vital të detyruar (FVC) dhe vëllimin e sforcuar të frymënxjerrjes në një sekondë (FEV1), duke ndihmuar në dallimin mes sëmundjeve të mushkërive.
2. Pletizmografia e trupit: Ky test mat vëllimet e ndryshme të ajrit në mushkëri pas frymëmarrjes së zakonshme dhe të thellë. Pacienti qëndron në një kuti hermetike, dhe testimi vlerëson kapacitetin total të mushkërive dhe vëllimin e mbetur funksional.
3. Studimi i difuzionit të gazit: Ky test mat se sa mirë oksigjeni dhe gazrat e tjerë kalojnë nga mushkëritë në gjak, duke vlerësuar shkëmbimin e gazrave në nivelin e alveolave.
4. Testi i ushtrimeve kardiopulmonare (CPET): Përdoret për të parë se sa mirë funksionojnë mushkëritë, zemra dhe muskujt gjatë aktivitetit fizik.

Testet e funksionit pulmonar | Si kryhen dhe çfarë të prisni

Gjatë testeve, do të jeni të ulur dhe një pjesëtar i ekipit tonë të specializuar mjekësor do të kryejë procedurën. Gjatë një testi spirometrik, do t’ju kërkohet të merrni frymë thellë dhe të nxirrni ajrin sa më shpejt dhe me forcë të mundeni. Pletizmografia kërkon të qëndroni në një kuti transparente dhe të kryeni frymëmarrje në mënyra të ndryshme për të vlerësuar vëllimet e mushkërive. PFT-të janë të sigurta, por mund të ndjeni marramendje ose lodhje për një periudhë të shkurtër pas testimit.

Sëmundjet e mushkërive | Matjet Kryesore

Rezultatet e PFT-ve krahasohen me vlerat normale për njerëz të së njëjtës moshë, gjatësie, gjinie dhe rrace. Matjet kryesore përfshijnë:

• Kapaciteti vital i detyruar (FVC): Sasia më e madhe e ajrit që mund të nxirrni me forcë pas një frymëmarrjeje të thellë.
• Vëllimi i sforcuar i ekspirimit (FEV1): Ajri që mund të nxirrni në një sekondë.
• Vëllimi i mbetur dhe kapaciteti total i mushkërive: Tregon sasinë e ajrit që mbetet në mushkëri pas nxjerrjes së plotë.

Testet e mushkërive | Rezultatet

Testet e funksionit pulmonar ndihmojnë mjekët tanë specialistë, Dr. Ajet Braho dhe Dr. Viola Selmani, të përcaktojnë nëse sëmundjet e mushkërive janë obstruktive, ku rrugët e frymëmarrjes janë të ngushtuara, ose kufizuese, ku mushkëritë nuk zgjerohen siç duhet. Nëse rezultatet janë jonormale, mund të nevojiten teste shtesë për të konfirmuar diagnozën dhe për të përcaktuar planin e trajtimit. Rezultatet e testeve ndihmojnë gjithashtu në vlerësimin e efikasitetit të trajtimit dhe të ndikimit të faktorëve si duhani ose ndotësit mjedisorë në funksionin e mushkërive.

Prandaj, këto teste janë një nga mjetet kryesore për diagnostikimin dhe monitorimin e çrregullimeve pulmonare. Për t’u konsultuar me ekipin tonë mjekësor, klikoni këtu.